Kız Kulesi

İstanbul’un ve İstanbul Boğazı’nın incisi, insanı hayallere daldıracak kadar muhteşem bir şaheserdir Kız Kulesi. Eski bir masaldan fırlamış gibidir. Yapılış amacı tam olarak bilinemese de günümüzde aşıklar için en romantik mekanlardan biri olarak kabul edilmektedir. Sadece İstanbul’un değil tüm Türkiye’nin tanıdığı simgesel yapılardan birisidir.

Kız Kulesi yaklaşık 2500 yıllık tarihiyle antik dönemlerden Bizans’a oradan Osmanlı Devleti’ne ve son olarak da Türkiye Cumhuriyeti’ne kısacası hemen hemen şehrin bütün dönemlerine tanık olmuştur. İstanbul Boğazı’nın ortasında bütün çağlarda kendi başına şehre göz kulak olmuştur.

İstanbul’un sembolü hâline gelen kule, Üsküdar’da Bizans devrinden kalan tek yapıdır.

İstanbul deyince aklıma kuleler gelir.
Ne zaman birinin resmini yapsam, öteki kıskanır.
Ama şu Kızkulesi`nin aklı olsa
Galata kulesine varır.
Bir sürü çocukları olur.

Bedri Rahmi Eyüboğlu

Türk ressam, yazar ve şair Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun muhteşem dizelerinde Kız Kulesi.

Kısaca Kız Kulesi her dönem insanları kendine hayran bırakmıştır. Geceleri Salacak sahilinden ışıklandırılmış yapıyı izlemek muhteşem bir histir. Bu yüzdendir ki yerli ve yabancı bir çok turisti kendine çekmektedir.

Kız Kulesi’nin Tarihi

Kız Kulesi ne zaman yapıldı tam olarak bilinemese de MÖ 408 yılında Atinalı General Alkibiadis, muhtemelen Karadeniz’den gelen gemiler için Üsküdar’ın önündeki küçük bir kayalık üzerine özel bir istasyon inşa etitirmiştir.

1110 yılına gelindiğinde ise Bizans İmparatoru I. Aleksios, taş duvarla korunan ahşap bir kule inşa ettirilmiş. Kuleden Konstantinopolis’teki Mangana Semti’nde (tarihi yarımadada bir mahalle) yapılmış başka bir kuleye uzanan bir demir zincir gerilmiş. Adacık daha sonra su altı kalıntıları hala görülebilen bir savunma duvarı ile Asya kıyısına bağlanmıştır.

1453 yılına gelindiğinde İstanbul Osmanlılar tarafından fethedilmiş ve Fatih Sultan Mehmed döneminde kule gözetleme kulesi olarak kullanılmıştır.

Tarihte bir çok değişik amaç için kullanılan kule ilk olarak Antik Yunan döneminde bir mezara ev sahipliği yapmış daha sonra gümrük istasyonu olarak kullanılmıştır. Osmanlı Dönemi’nde ise savunma kulesi, sürgün istasyonu ve karantina odası gibi amaçlarla kullanılmıştır. Ama asıl görevi olan feneri ile yol gösterme işini bırakmadan yıllardır devam ettirmektedir.

Kule hakkında pek çok hikaye bulunmaktadır. Kulenin adı bir dönem Leander Kulesi olarak ünlenmiştir. Antik Çağ’da arkla (küçük kale) ve damialis (dana yavrusu) isimleri ile bilinen kule, bir süreliğine de “Tour de Leandros” (Leandros’un Kulesi) ismi ile ün yapmıştır.

Kule 1509 yılına gelindiğinde depremde zarar görmüş ve yeniden yapılmıştır.

1721’de ise meydana gelen bir yangında kül olmuştur ve Sadrazam Damat İbrahim Paşa tarafından yeniden inşaası için emir verilmiştir.

Sonunda 1763’te dayanıklı taştan yeniden inşa edilmiştir.

1832’de Sultan II. Mahmud tarafından yeniden restore ettirilmiştir.

17 Ağustos 1999 depremi ve Marmara Denizi’nde yaşanan tsunamiden sonra kuleyi güçlendirmek için çelik destekler eklenmiştir.

Kule 2000 yılında restore edilerek restoran ve cafe olarak kullanılmaya başlanmıştır. Tur gemileri gün boyu turistleri kuleye ziyaret için taşımıştır.

2021’de kuleyi restore etme çalışmalarına yeniden başlanmıştır. Restorasyonun bitiminin ardından kule 11 Mayıs 2023 tarihinde tekrardan ziyaretçiye açılmıştır.

Restorasyon çalışmaları sonrası Kız Kulesi’nin 2. Mahmud dönemindeki haline kavuşturulduğu ve sonradan eklenen çatı ilavelerinin kaldırıldığı belirtilmiştir. Çatının da kaldırılması ile birlikte kule surları daha görünür hale getirilmiştir.

Kız Kulesi Mimarisi

Bugün görülen kulenin temelleri ve alt katın önemli kısımları, Padişah Fatih Sultan Mehmet döneminden kalmadır. Kulenin üstündeki madalyon halindeki bir mermer levhada, kuleye şu anki halini veren Sultan II. Mahmud‘un, 1832 tarihli bir tuğrası bulunmaktadır.

Kız Kulesi Efsaneleri

Kralın Kızı Masalı

Kuleyle ilgili bilinen en eski efsane kral ve kızının hikayesidir. Bir falcı krala kızının bir yılanın ısırması sonucu öleceğini söyleyince kral da kızını korumak için bu küçük kayalıklar üzerine bir kule yaptırır. Kızını da kuleye yerleştirir ve kuleye belli dönemlerde bir sepet içerinde yiyecekler ve meyveler gönderilirmiş. Bir seferinde bu sepetlerden birine bir yılan gizlenir ve prensesin ısırarak ölmesine sebep olur.

Battal Gazi Hikayesi

Deniz kızı Kulesi olarak da anılan kuleyle alakalı anlatılan efsanelerden bir diğeri de; Battal Gazi hakkındadır. Şehrin karşısına konuşlanan Battal Gazi’yi gören Bizans Tekfuru telaşlanır ve hazineleri ile kızını bu kuleye gizler. Fakat kuleyi fetheden Battal Gazi hem hazineyi hem de prensesi ele geçirir ve atıyla Üsküdar’ı aşarak yoluna devam eder. “Atı alan Üsküdar’ı” geçti deyiminin kaynağı bu olay neticesinde olduğuna dair söylentiler de mevcuttur.

Leandros

Kız kulesi ile ilgili ilk efsane Ovidius tarafından kaleme alınmıştır. Efsaneye göre Çanakkale Boğazı’nın batı yakasındaki bir mabette rahibe olan Hero, Abydos’da yaşamakta olan Leandros’a aşık olur. Leandros geceleri yüzerek Hero’yu görmeye Sestos’a geçmektedir. Bu ziyaretlerinden birinde denizde bir fırtına çıkar fenerin ışığı söner yolunu bulamaz ve boğularak hayatını kaybeder. Cansız bedeni bir sonraki gün kıyıya vurur ve sevgilisi onu görünce bu acıya dayanamaz ve kendini suya atarak intihar eder.

Aslında Çanakkale’de geçen bu efsane 18.yüzyılda Avrupalı gezginler tarafından dönemin “antikite modasına” uygun olarak ün kazanan Boğaziçindeki Kız Kulesi’ne uyarlamışlardır ve kule “Tour de Leandre” veya “Leandre Tower” olarak da adlandırılmaya başlanmıştır.

Yunan Liderin Acısı

Antik Yunan Dönemleri’nde İstanbul Atinalılar’ın elindeyken, Makedon Kralı I. Filip tehlikesine karşı İstanbul’a Chares isminde bir amiral ya da Kharis isminde bir kral gönderilmiştir. Bu amiralin veya kralın eşi, İstanbul’da ölmüştür. Amiral Chares veya Kharis çok üzülmüş ve bugün Kız Kulesi olarak bildiğimiz yere dillere destan bir anıt mezar yaptırmıştır.

Kız Kulesi Nerededir?

İstanbul’un Marmara Denizi‘ne yakın kısmında yer alan Üsküdar ilçesinde, Salacak açıklarında küçük bir ada üzerine inşa edilmiş olan Kız Kulesi, İstanbul Boğazı ortasında yer almaktadır.

İstanbul'da görülmesi gereken en güzel yerleri merak ediyorsanız İstanbul'da Gezilecek Yerler isimli kategorimize bakabilirsiniz.

Kız Kulesi Hakkında SSS